Categorieën
Energie uitgelegd Energiemarkt

Zo hou je het capaciteitstarief (en je factuur) onder controle

Het capaciteitstarief is geen extra kost, maar een manier om de nettarieven te berekenen. Dat gebeurt niet enkel op basis van je verbruik, maar ook op basis van je maximale verbruik op eenzelfde moment. Sinds 2023 probeert de VREG zo om piekverbruik te ontraden, en het net zo weinig mogelijk te belasten. De impact van het capaciteitstarief wordt steeds voelbaarder. Hoe hou je je energiefactuur onder controle?

De nettarieven zijn fiks gestegen

Hoewel ook de distributienettarieven voor aardgas gestegen zijn tegenover 2024, zijn vooral die voor elektriciteit fors toegenomen. Als redenen haalt Fluvius de 80% duurdere transmissienettarieven van Elia aan; de hoge rentes op de financiële markten; de investeringen die nodig zijn om het elektriciteitsnet klaar te maken voor de toekomst; en het feit dat de distributienetbeheerders groenestroomcertificaten moeten aankopen tegen de gegarandeerde minimumprijs (en daarvoor in de Vlaamse begroting geen compensatie voorzien is).

VITO, de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek, becijferde de financiële impact. Het vertrok daarvoor van een gezin dat 3.500 kWh elektriciteit per jaar verbruikt en een gemiddelde maandpiek heeft van 4,26 kW. Zo’n huishouden zal in 2025 gemiddeld € 483 aan nettarieven betalen, inclusief btw. Dat is 33% meer dan vorig jaar, wat overeenkomt met een stijging van € 120.1 

Hoe bereid je je voor?

Gelukkig zijn er manieren om de impact van het capaciteitstarief te beperken.

  1. Spreid je verbruik 

Een grootverbruiker zoals je elektrische wagen kan flinke pieken veroorzaken. Je koppelt hem dus beter niet aan de laadpaal terwijl er andere energie-intensieve toestellen draaien, zoals je droogkast. Maak er een gewoonte van om je auto ’s nachts op te laden. Ook zonder grote verbruikers is het trouwens slim om je energieverbruik te spreiden. Probeer de wasmachine bijvoorbeeld niet tijdens het koken te gebruiken. Zo hou je je pieken onder controle.

  1. Meten is weten

Als je een digitale meter hebt, kan je je pieken checken via mijn.fluvius.be, en je gedrag aanpassen. Slimme apparaten zijn daarbij een handige bondgenoot. Denk aan:

  • slimme stekkers die je op afstand bedient.
  • slimme thermostaten waarmee je je verwarming efficiënt instelt.
  • uitstelknoppen op je (vaat)wasmachine en droogkast.
  • een warmtepomp of boiler met slimme sturing, zodat die toestellen hun werking afstemmen op andere apparaten, en tijdelijk hun vermogen verminderen wanneer er nog energieverslinders actief zijn.

Al die technologieën helpen je om je energiegebruik beter te spreiden.

  1. Zonne-energie? Direct gebruiken

Heb je zonnepanelen? Dan kan je wél meerdere elektrische toestellen tegelijkertijd gebruiken zonder er een financiële kater aan over te houden – tenminste, als je dit doet terwijl je panelen volop energie produceren. Dat is meestal ‘s middags. Dit systeem noemen we ook wel zelfverbruik.

Klaar voor de toekomst

Zonder de juiste aanpak kan het capaciteitstarief, in combinatie met de gestegen nettarieven, leiden tot een hogere energiefactuur. Door je verbruik te meten, slimme apparaten te gebruiken en je energieconsumptie te spreiden, kan je de impact beperken. Met deze tips ben je er klaar voor!

1 https://emis.vito.be/nl/artikel/vreg-keurt-distributienettarieven-2025-goed

Categorieën
Energie uitgelegd Energie.be

Optimaal genieten van jouw Energieke zondag


Met Energieke zondag krijg je van ons tussen maart en september elke zondag tussen 12 en 16 uur gratis elektriciteit (je betaalt dan alleen de netkosten, taksen en certificaten). Dat maakt het natuurlijk slim om je verbruik zoveel mogelijk naar die uren te verschuiven. Maar let op: als je ál je verbruik verplaatst, kan je capaciteitstarief stijgen. We leggen graag uit hoe jij zoveel mogelijk geniet van jouw Energieke zondag

Hoe is jouw factuur opgebouwd?

Jouw prijs bestaat uit een elektriciteitskost, net- en distributiekosten, taksen en heffingen voor groene stroom. Eigenlijk is de elektriciteitskost het enige waar wij als leverancier een invloed op hebben en dit telt voor ongeveer 40% van jouw totale factuur. Het is dit deeltje dat op Energieke zondag gratis is. De rest van jouw factuur bestaat voornamelijk uit de nettarieven van Fluvius en de taksen die we de overheid moeten betalen. 

Met Energieke zondag geven we jou de kans om te besparen op jouw energiefactuur, maar zet jij al jouw apparaten tegelijkertijd aan, loop je het risico dat je netkosten gaan stijgen door het capaciteitstarief van Fluvius.  

Wat is het capaciteitstarief nu ook weer?

Netbeheerder Fluvius voerde het capaciteitstarief in om overbelasting van het net te vermijden. Sindsdien hangt je afrekening niet meer enkel af van je elektriciteitsverbruik, maar ook van hoeveel je tegelijkertijd verbruikt. Dit zogenaamde piekvermogen bepaalt je capaciteitstarief. Hoe hoger je piek, hoe meer netkosten je betaalt. Je wordt dus aangemoedigd om je verbruik meer te spreiden.  

Gelukkig zal je in de meeste scenario’s niet al jouw verbruik verzetten naar zondagnamiddag, maar stel je voornamelijk het verbruik van bijvoorbeeld een wasmachine of droogkast uit naar de momenten waarop jouw energiekost 0 euro is. In dit geval zal er weinig tot geen invloed zijn op het capaciteitstarief en bespaar je optimaal. Indien je op zondagnamiddag toch meer verbruikt dan je hoogste verbruik op enig ander moment doorheen de maand zal je capaciteitstarief stijgen. Via onze klantenzone kan je jouw verbruik en piek van het capaciteitstarief opvolgen.

Hoeveel kan ik besparen met Energieke zondag?

Waarschijnlijk stel jij jouw verbruik graag uit naar zondagmiddag om je factuur zoveel mogelijk te verlagen. Dat begrijpen we! Maar hoeveel kan je daar nu precies mee besparen?  

Stel nu: elke zondag tussen 12u en 16u draai jij één wasmachine en één droogkast. Samen verbruiken die twee gemiddeld 4 kWh. Hier bovenop heb je een verbruik van ongeveer 1kWh in deze 4 uren (om bijvoorbeeld je koelkast draaiende te houden). Aan een gemiddelde variabele energiekost van 12,72 c€/kWh* kan je hiermee ongeveer €20 besparen tijdens de periode van Energieke zondag. Heb je een vast tarief dan bespaar je gemiddeld €25.

Heb jij een elektrische wagen die je elke zondag tussen deze uren kan laden? Dan heb je met een laadpaal van 7kW wekelijks 28 kWh die je verbruikt bovenop de 5 kWh van je wasmachine en droogkast en je 1kWh sluimerverbruik. Tijdens de periode van Energieke zondag kan je zo €130 besparen met een variabel tarief. Met een vast tarief bespaar je gemiddeld €168.

Zoals je ziet kan je dus besparen met Energieke zondag, maar verplaats je al je verbruik tegelijkertijd naar zondagnamiddag dan ga je een hoge piek krijgen en meer betalen op je capaciteitstarief. Stijgt je piek met 2,5 kW door bijvoorbeeld je wasmachine, droogkast, afwasmachine en je oven tegelijkertijd te gebruiken, dan betaal je ook zo’n 80 euro meer aan je capaciteitstarief. In deze tabel kan je zien wat het effect van Energieke zondag is op je energiefactuur, met of zonder verhoging in de verbruikspiek**. Als het getal negatief is dan bespaar je op je energiefactuur.

*Gebaseerd op de geschatte prijs per kWh volgens de variabele en vaste tariefkaart van februari.

**Stijgt de verbruikspiek met 2.5 kW ten opzichte van de hoogste piek in de rest van de maand tijdens de maanden dat Energieke zondag actief is, verhoog je jouw energiefactuur als je geen elektrische wagen hebt. De kost die hiermee samenhangt is 2.5 kW * 56.1 euro/kW/jaar (gemiddeld tarief alle Vlaamse DGO’s) * 7/12 (periode waarin Energieke zondag actief is).

Categorieën
Energie uitgelegd

10 misvattingen over het capaciteitstarief

We legden al uit wat het capaciteitstarief inhoudt en hoe je het moet interpreteren in de klantenzone. In dit artikel helpen we enkele mythes over het capaciteitstarief de wereld uit.

1. “Het capaciteitstarief komt boven op mijn huidige factuur” 

Het capaciteitstarief is behoorlijk complex. Het is dan ook normaal dat er nog misvattingen bestaan over deze manier van rekenen. Want dat is dus: het capaciteitstarief is een berekeningswijze, géén extra bijdrage. Sinds de invoering ervan op 1 januari 2023 telt voor je factuur namelijk niet alleen hoeveel elektriciteit je verbruikt, maar ook hoeveel elektriciteit je tegelijkertijd verbruikt

Niet je hele factuur wordt trouwens op die manier berekend. Het capaciteitstarief is enkel van toepassing op de kosten die je betaalt voor het gebruik van het elektriciteitsnet: de zogenaamde ‘distributienetkosten’ of ‘nettarieven’.

2. “Ik heb een oude analoge meter, dus het capaciteitstarief telt niet” 

Het klopt dat Fluvius de gegevens van een digitale meter nodig heeft om te weten waar je verbruikspieken zitten. Maar dat betekent niet dat eigenaars van een oude analoge meter uit de boot vallen. Als je een klassieke meter hebt, die dus geen pieken kan meten, dan betaal je gewoon een minimumbijdrage, die overeenkomt met een piek van 2,5 kW. Die vermenigvuldigen we met een kost per kW.

3. “Het heeft geen zin meer om zuinig te zijn met energie” 

Het capaciteitstarief geldt, zoals gezegd, alleen voor de distributienetkosten. Die maken gemiddeld 30% uit van de doorsnee elektriciteitsfactuur. Je werkelijke energiekosten nemen nog altijd een grotere hap uit je rekening: zo’n 45%. En die blijven we berekenen op basis van hoeveel kW je per uur verbruikt. Voor het capaciteitstarief moet je je verbruik spreiden (en niet al je toestellen tegelijkertijd opzetten), maar het loont dus zeker nog de moeite om zuinig om te springen met energie. Hoe je dat doet? Lees gerust onze ‘back to school’-, keuken- en vakantietips.

 4. “Ik mag mijn elektrische toestellen niet meer samen gebruiken”

Je moet inderdaad opletten dat je niet te veel huishoudelijke toestellen tegelijkertijd gebruikt. Wanneer je bijvoorbeeld je wasmachine, vaatwasmachine en droogkast opzet terwijl je ook nog eens achter de kookpotten staat, kan je een verbruikspiek veroorzaken die je voelt op je energiefactuur. Als eigenaar van een grootverbruiker moet je extra opletten: spreid je het gebruik van een warmtepomp of elektrische auto niet goed, dan kunnen ze je op kosten jagen. Door te investeren in slimme apparaten en sturing kan je je capaciteitstarief zeker onder controle houden.

5. “Het capaciteitstarief geldt ook voor de energie die ik op het net injecteer”

Voor de berekening van het capaciteitstarief telt enkel hoeveel energie je (tegelijkertijd) afneemt; niet hoeveel je op het net zet. Het capaciteitstarief is met andere woorden alleen een afnametarief.

6. “Ik betaal meer voor een piek vroeg in de avond”

Dit klopt niet. Het capaciteitstarief houdt alleen rekening met de grootte van je piek, niet met het moment waarop die piek valt.

7. “Als ik de maximale vermogens van al mijn toestellen optel, ken ik mijn maandpiek”

Het klinkt misschien logisch om de som te nemen van de vermogens van alle elektrische toestellen die je samen aanzet, maar toch is dat geen goeie referentie voor het capaciteitstarief. Je grootste verbruikspiek van de maand komt in de praktijk namelijk neer op het hoogste kwartiervermogen van de maand (omdat je digitale meter elk kwartier je verbruik registreert), en niet al je toestellen staan een kwartier lang aan. Ze draaien ook niet constant op het hoogste vermogen. Sommige toestellen blijven dan weer wél de hele tijd werken, zoals je diepvriezer en koelkast. De maximumvermogens van je toestellen optellen, helpt dus niet om je maandpiek te kennen. Je klantenzone is een betrouwbaardere bron.

8. “Pieken boven 2,5 kW zijn duurder”

Voor elke kW van je verbruikspiek geldt hetzelfde tarief. De pieken boven 2,5 kW kosten dus niet méér. 2,5 kW is gewoon de ondergrens of de minimumbijdrage die iedereen betaalt voor de distributiekosten.

9. “Ik rij elektrisch, dus het capaciteitstarief is nadelig voor mij”

Met het capaciteitstarief doe je er goed aan om te plannen, en je elektrische auto niet eender wanneer op te laden. Maar het klopt niet dat je sowieso duurder uitkomt. Wie het slim speelt, kan net geld besparen. Als je je verbruik maximaal spreidt, een slimme laadpaal strategisch inzet en traag laadt, zal je energiefactuur wellicht lager zijn dan vóór de invoering van het capaciteitstarief.

10. “Ik heb een driefasige aansluiting, dus ik betaal extra”

Doen we je nu twijfelen over welk type aansluiting je hebt? Als gewone consument heb je wellicht geen driefasige aansluiting. Dit is een type elektrische aansluiting dat drie afzonderlijke stroomvoerende geleiders (fasen) gebruikt, naast een neutrale geleider en een aardgeleider. Dit systeem vind je vooral in industriële en commerciële omgevingen. In elk geval maakt het voor het capaciteitstarief niet uit of je een gewone monofasige of een driefasige elektriciteitsaansluiting hebt. Het enige dat telt, is de piek in verbruik die je digitale meter registreert (of waarvoor je met een oude meter een standaardbijdrage betaalt).

Categorieën
Energiemarkt

Het capaciteitstarief in de kijker

Vroeger betaalde je alleen voor de hoeveelheid kWh die je afnam van het net, maar aan dat systeem kwam een einde met de invoering van het capaciteitstarief. Dat is geen extra bijdrage, maar een andere manier van rekenen. Daarbij wordt niet meer alleen gekeken naar hoeveel elektriciteit je verbruikt, maar ook naar hoeveel elektriciteit je tegelijkertijd verbruikt. Het gemiddelde van je twaalf ‘maandpieken’ bepaalt hoeveel je capaciteitstarief dat jaar bedraagt. Welke redenering daarachter zit en hoe je een negatieve impact op je energiefactuur vermijdt? Je leest het hier. 

Waarom is het capaciteitstarief nodig?

We verbruiken steeds meer elektriciteit, bijvoorbeeld om zwembaden of onze woning te verwarmen, en we rijden vaker elektrisch. Groene alternatieven zoals e-wagens en warmtepompen helpen ons evolueren naar een emissieloze samenleving, maar ze kunnen ook tot piekbelastingen leiden. Beeld je maar eens in dat iedereen ‘s avonds na het werk zijn of haar elektrische wagen inplugt. Het capaciteitstarief is bedoeld om zo’n overbelasting van het net te vermijden: wie hoge pieken veroorzaakt, zal meer betalen dan consumenten die hun verbruik beter spreiden.

Nettarieven versus energiekost 

Je energiefactuur valt uiteen in drie onderdelen: de energiekost, de nettarieven en enkele heffingen. Het capaciteitstarief geldt alleen voor het deel ‘nettarieven’. Die maken wij als leverancier rechtstreeks over aan de distributienetbeheerder voor onder meer de aanleg en het onderhoud van het elektriciteitsnet. Volgens de VREG zijn de nettarieven voor een gemiddeld gezin verantwoordelijk voor zo’n 14% van het totale factuurbedrag. 

Sinds de invoering van het capaciteitstarief is het onderscheid tussen dag- en nachttarief verdwenen voor de nettarieven. Op het deel energiekost is het wel nog van toepassing.

Doe je maandpiek dalen

Dankzij cijfers van de VREG kan je jouw verbruikspieken vergelijken met die van andere Vlamingen. 

  1. Check via Mijn Fluvius wat je piekvermogen per maand is.
  2. Bereken het gemiddelde door de vermogens op te tellen en te delen door het aantal maanden.
  3. Vergelijk je resultaat met de gemiddelde maandpiek van Vlaamse gezinnen in de tabel van de VREG. Je zal zien dat die rond de 4 kW ligt.

Zit je daar (ver) boven? Probeer je energieconsumptie dan beter te spreiden door toestellen waarvan het niet uitmaakt wanneer je ze gebruikt niet in te schakelen op je piekmoment. Dat is voor de meeste gezinnen het moment waarop ze het avondeten klaarmaken. Concreet betekent dat dat je je wasmachine, vaatwasmachine of droogkast niet opzet terwijl je achter de kookpotten staat. Simpel, maar efficiënt!