Laatst bijgewerkt 26/05/2025
Tot vorig jaar kon je bij een nieuwbouw of een ingrijpende energetische renovatie nog kiezen voor een gasaansluiting. Maar begin 2025 verdween die optie. Het is nu al hernieuwbare energie wat de klok slaat, en dat past natuurlijk binnen duurzaam wonen en de energietransitie. Hier lees je waarmee je rekening moet houden.
De regels voor nieuwbouw
Om bij een nieuwbouw te voldoen aan het verplichte minimumaandeel hernieuwbare energie heb je een aantal mogelijkheden, afhankelijk van de functie van je bouw en de grootte. Voor een residentieel gebouw moet je per vierkante meter minstens 15 kWh energie uit hernieuwbare bronnen voorzien, en voor niet-residentiële units minstens 20 kWh per vierkante meter. Hoe je dat doet, bepaal je zelf. Je kan zonnepanelen en/of een zonneboiler installeren, en/of die installaties aanvullen met participatie.
Wat is participatie?
Participatie is een vorm van energiedelen. Binnen dit systeem verenig je je met andere burgers of werk je met een organisatie samen om toegang te krijgen tot hernieuwbare energie. Want hoewel zon en wind “algemeen goed” zijn en iedere Belg recht heeft op het gebruik ervan, zijn die bronnen in de praktijk niet voor iedereen toegankelijk. Op deze lijst van de Vlaamse overheid vind je de erkende energiecoöperaties.
In Nederland kunnen ontwikkelaars van grote wind- en zonneprojecten geen vergunningsaanvraag indienen zonder een deel van de opgewekte energie beschikbaar te maken voor de lokale gemeenschap, maar in ons land is zo’n participatieplan voorlopig nog geen verplichting.
Gedeeltelijke of volledige participatie?
Gedeeltelijke participatie dient als aanvulling op pakweg je eigen zonne-installatie. Daarnaast kan je voor volledige participatie kiezen. Daarvoor moet je op 10 kWh/m2 méér uitkomen dan de eisen waaraan je eigen bouw moet voldoen. Concreet moet je dus bij de verplichte 15 kWh/m2 10 optellen, en kom je aan 25 kWh/m2 vloeroppervlakte voor woningen. Dezelfde vermeerdering geldt voor niet-residentiële gebouwen, die daarmee op een minimumaandeel hernieuwbare energie van 30 kWh/m2 landen.
Hernieuwbare energie bij renovatie
Staat er een ingrijpende energetische renovatie op het programma? Dateert je bouwvergunningsaanvraag van 1 januari 2023 of later, dan moet je je minimumaandeel hernieuwbare energie op een van deze drie manieren halen:
Volgens vloeroppervlakte
Je eerste optie is om minstens 20 kWh hernieuwbare energie te produceren per vierkante meter vloeroppervlakte met behulp van zonnepanelen (zonnepanelen die er al liggen, tellen mee), een zonneboiler, een warmtepomp en warmtepompboiler, een warmtenet, gedeeltelijke participatie en/of een ketel, kachel of warmtekrachtkoppeling op biobrandstof, zoals biogas, pellets of hout. Je biomassaketel of -kachel moet wel energielabel A+ hebben.
De volledige energievraag
Je kan er ten tweede voor kiezen om aan je volledige energievraag te voldoen via een warmtepomp, een ketel, kachel of warmtekrachtkoppeling op biobrandstof en/of een warmtenet.
Participatie
Tot slot kan je, net als bij nieuwbouw, gedeeltelijke participatie inzetten om optie 1 (“volgens vloeroppervlakte”) aan te vullen. Volledige participatie is ook een mogelijkheid, en opnieuw zijn de eisen hier 10 kWh/m2 strenger. Dat betekent dat je op een totaal van 30 kWh/m2 moet uitkomen.
