Deelauto’s, WhatsApp-groepen waarin je gereedschap en andere spullen kan uitwisselen met de buren, …: de deeleconomie raakt almaar meer ingeburgerd. En da’s maar goed ook, want delen bespaart je kosten en het verkleint je ecologische voetafdruk. Maar hoe zit het nu met energiedelen? Ontdek wat het is, en hoe jij ermee kan starten.
Wat is energiedelen precies?
Binnen het systeem van energiedelen deel je de energie die je produceert maar zelf niet nodig hebt met je tweede verblijf of met anderen, zoals buren, vrienden of familie. Het omgekeerde kan natuurlijk ook: als afnemer heb jij via energiedelen toegang tot de groene stroom die anderen op overschot hebben.
Er zijn twee opties mogelijk. Je kan ervoor kiezen om je overtollige energie gratis te delen, of om er als energie-opwekker een vergoeding voor te vragen aan de ontvanger. Bij zo’n persoon-aan-persoonverkoop maken verkoper en ontvanger zelf onderlinge afspraken; netbeheerder Fluvius mengt zich niet in de transacties.
Energiedelen in 2022
Sinds vorig jaar bestaan er al drie manieren om aan energiedelen te doen:
- binnen hetzelfde gebouw: je investeert met andere bewoners van je (appartements)gebouw of kantoorcomplex in gemeenschappelijke zonnepanelen op het dak, en je gebruikt de zonne-energie samen.
- één persoon schenkt energie aan, of deelt energie met, één andere persoon: een familielid, buur of vriend profiteert van jouw energie-overschot. Er bestaat ook een betalende variant – de ‘peer-to-peerverkoop’ – waarbij je een vergoeding afspreekt met de afnemer.
- energie delen met jezelf: je hevelt bijvoorbeeld de overtollige energie van de zonnepanelen op je hoofdverblijfplaats over naar een tweede of zelfs een derde verblijfplaats in het Vlaamse Gewest. Een andere optie: als bedrijf, vereniging of organisatie deel je energie met vestigingen op een andere locatie.
Er waren wel twee belangrijke voorwaarden verbonden aan energiedelen in 2022. Ten eerste moesten diegenen die energie uitwisselen klant zijn bij dezelfde energieleverancier. Ten tweede kan je alleen energie delen met een digitale meter (die elk kwartier je verbruik meet en registreert). Deze eerste voorwaarde wss overigens maar tijdelijk: sinds 2023 valt ze weg.
Vanaf 2023: energiegemeenschappen
In 2023 wordt niet alleen het capaciteitstarief ingevoerd, maar komt er ook nog een optie bij voor energiedelen, namelijk: particulieren, kmo’s en overheden kunnen zich verenigen in energiegemeenschappen en collectief energie uitwisselen. Dit op voorwaarde dat hier geen winsten op worden gemaakt.
Concreet zijn er twee systemen ingevoerd:
- de energiegemeenschap: de leden van zo’n gemeenschap delen onderling elektriciteit of thermische energie, maar kunnen ook als groep investeren in pakweg een warmtepomp of zonnepanelen. Ze hoeven niet in de buurt van die energiebron te wonen, maar mogen verspreid wonen over heel Vlaanderen.
- de hernieuwbare energiegemeenschap: de leden van dit type gemeenschap verenigen zich rond – de naam zegt het zelf al – hernieuwbare energie én ze moeten bij die energiebron in de buurt wonen. Denk bijvoorbeeld aan wijkbewoners die samen investeren in zonnepanelen en energie delen.
De voordelen van energiedelen
Het systeem van energiedelen past perfect binnen de energietransitie, of de switch naar een duurzamere, koolstofarme manier van energie gebruiken. Maar er zijn ook een aantal persoonlijke voordelen aan verbonden. Het spreekt voor zich dat je de kosten drukt door bijvoorbeeld samen met anderen te investeren in zonnepanelen.
Voordelen voor de deler
Wie tegen betaling energie deelt, krijgt een betere prijs voor zijn of haar groene stroom dan de injectievergoeding of terugleververgoeding. Ga wel bij je energieleverancier na of er geen extra kosten of voorwaarden gelden.
Voordelen voor de ontvanger
De ontvanger van gedeelde energie heeft toegang tot lokaal geproduceerde groene stroom, die vaak goedkoper is dan de stroom die hij of zij afneemt bij een leverancier. Als hij of zij de energie gratis krijgt, is dat financiële voordeel uiteraard al helemáál vanzelfsprekend. Het is wel zo dat de netkosten, belastingen en heffingen op de factuur hetzelfde blijven als wanneer de ontvanger energie zou afnemen via een energieleverancier.
Toch ook enkele valkuilen
Het is voor jou als energieproducent nog altijd het beste om je eigen energie meteen te gebruiken of op een thuisbatterij op te slaan. Als je de energie van je zonnepanelen niet op het net injecteert, betaal je namelijk geen netkosten. Hou die kosten (de injectietarieven) bovendien goed in de gaten als je toch kiest voor energiedelen, want ze stijgen mee met de stijgende energieprijzen.
Kom je in aanmerking voor het sociaal tarief? Dat is waarschijnlijk goedkoper dan energiedelen, dus bereken de gevolgen zorgvuldig voordat je de switch maakt.
Energiedelen: praktisch
Interesse om energie te delen? Vraag dan bij je elektriciteitsleverancier ‘meetregime 3’ aan. Dat is nodig om je digitale meter elke vijftien minuten te kunnen uitlezen. Fluvius geeft per kwartier de energieverdeling door aan jou als energiedeler en aan je elektriciteitsleverancier, zodat de elektriciteitsfactuur automatisch aangepast wordt.
Tot slot moet je je aanmelden bij de online klantenzone van Fluvius, waar je de stappen vindt die je moet zetten. De netbeheerder biedt ook antwoord op enkele veelgestelde vragen.
